Podczas pobytu w Sanatorium w Augustowie można się natknąć na wiele ciekawych zabytków. Wśród nich wyróżnić należy:
- Rynek Zygmunta Augusta stanowi centralny punkt miasta, który został wytyczony w 1550 r. zapewne przez budowniczego twierdz królewskich Joba Praetfuessa. W sercu Rynku znajduje się park założony w 1847 r., niegdyś nazywany Ogrodem Saskim. Kamienice wokół rynku pochodzą głównie z przełomu XIX i XX wieku. W centrum parku znajduje się kolumna Zygmunta II Augusta oraz fontanna.
- Kolumna króla Zygmunta II Augusta powstała w roku 2007, z okazji jubileuszu 450–lecia nadania praw miejskich. Wybudowano ją z inicjatywy mieszkańców jako podziękowanie założycielowi.
- Kamieniczka Rynek Zygmunta Augusta 3 ozdobiona eklektyczną elewacją i zdobieniami ceramicznymi, od 1945 r. mieści nieprzerwanie pocztę.
- Kamieniczka Rynek Zygmunta Augusta 8 z 1896 r. wybudowana przez grodzieńskiego kupca Morgalisa.
- Kamieniczka Rynek Zygmunta Augusta 9 siedziba Miejskiego Domu Kultury, przed II wojną mieściła Towarzystwo Wioślarskie, a po 1956 r. Klub Powiatowego Domu Kultury.
- Kamieniczka Rynek Zygmunta Augusta 11 z 1841 r. – projekt kamienicy zatwierdził słynny architekt Antonio Corazzi.
- Kamieniczka Rynek Zygmunta Augusta 28 z 1801 roku zwana „Domem Napoleona”, ponieważ 8 grudnia 1812 r. nocował w niej Napoleon Bonaparte.
- Nagrobki na cmentarzu parafialnym z 1800 r. – najstarsze i najbardziej okazałe pomniki nagrobne skupiają się wokół kaplicy cmentarnej, ufundowanej przez rodzinę Truszkowskich w 1820 roku. Kilkanaście odlewów żeliwnych wykonanych zostało w Hucie Sztabińskiej w XIX w.
- Pomnik żydowski z 1981 r., ufundowany został przez kilka rodzin żydowskich z USA.
- Dom Turysty PTTK nad j. Necko z 1939 r. wg projektu Macieja Nowickiego, który był m.in. współautorem gmachów ONZ w Nowym Jorku. Dom Turysty to nazwa zwyczajowa, nazwa historyczna to: “Hotel nad Jeziorami Ligi Popierania Turystyki”. Zniszczony w czasie wojny, odbudowany w 1948 r., obecnie Zajazd Hetman.
- Cmentarz Żołnierzy Radzieckich znajdujący się w północno-zachodnim narożniku cmentarza parafialnego. W latach 1948-1949 złożono na nim ekshumowane szczątki 1509 żołnierzy radzieckich, poległych na terenie powiatu.
- Oficerski Yacht Club Pacyfik – zaprojektowany przez Juliusza Nagórskiego w 1935 r. Po 1955 r. funkcjonował w nim renomowany Wojskowy Dom Wypoczynkowy (WDW). W ośrodku wypoczywało wielu znamienitych gości, m.in. marszałek Edward Rydz-Śmigły i minister Józef Beck. Przed budynkiem znajduje się pomnik w postaci fotela i pamiątkowego kamienia upamiętniający wizytę Ojca Świętego Jana Pawła II w Augustowie w 1999 r.
- Biały Domek – przed wojną ośrodek wypoczynkowy podoficerów I Pułku Ułanów Krechowieckich.
- Willa Prezydenta – drewniany budynek z 1934 roku z przystanią, własność Yacht Clubu Polskiego, który kilkukrotnie odwiedził Ignacy Mościcki. Za okupacji radzieckiej – areszt NKWD, za niemieckiej – siedziba komando jeńców radzieckich. Mogiły zamęczonych Rosjan znajdują się opodal, na cyplu półwyspu Dąbek.
- Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej – pierwotnie rosyjska cerkiew wojskowa konsekrowana w 1912 r. Od 1921 r. kościół garnizonu augustowskiego Wojska Polskiego. W wieży znajduje się izba pamięci stacjonującego tu I Pułku Ułanów Krechowieckich im. Pułkownika Bolesława Mościckiego.
- Pomnik z hasłem „Nigdy więcej wojny” – upamiętnia mieszkańców Augustowa poległych w czasie II wojny światowej. Są to ruiny polskiego schronu bojowego linii obronnej „Augustów” z 1939 r., który został wysadzony przez Niemców w 1944 r.
- Kanał Bystry – sztuczny kanał wybudowany w latach 1834 – 1835. Odprowadza nadmiar wody z zalewu rzeki Netty i jezior augustowskich do jeziora Sajno.
- Cmentarz Ofiar Narodowości Żydowskiej w Augustowie na ul. Waryńskiego mieszkańców getta z lat 1941-1942, na którym spoczywają szczątki kilkudziesięciu osób narodowości żydowskiej. W 2015 r. zostały ułożone na nim autentyczne macewy odnalezione w toku porządkowania kilku posesji, a pochodzące z cmentarza na Zarzeczu.
- Zespół Zarządu Wodnego – eklektyczny pałacyk z ok. 1908 r. Przed I wojną światową siedziba kierownika Wiślano-Niemieckiej Drogi Wodnej inż. Michaiła Straszkiewicza, potem Państwowego Zarządu Wodnego, w okresie okupacji radzieckiej placówka straży granicznej i komórki NKWD, siedziba Nadzoru Wodnego Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie.
- Muzeum Historii Kanału Augustowskiego – w tzw. Domku Prądzyńskiego, dział Muzeum Ziemi Augustowskiej. Sam budynek stanowi rekonstrukcję oryginalnej XIX-wiecznej siedziby zarządu portu. Budynek Domku pochodzi z lat 80-tych XIX wieku. Przy furtce znajduje się pomnik upamiętniający ofiary mordu więźniów aresztu NKWD z 22 czerwca 1941 r.
- Kanał Augustowski – Pomnik Historii, wybitne dzieło polskich inżynierów i hydrotechników z XIX w.
- Śluza Augustów – wybudowana w latach 1825 – 1826 przez por. Konstantego Jodkę, zniszczona w 1944 r. Odbudowano ją w nowej postaci w latach 1947 – 1948. Przy śluzie Augustów znajduje się pomnik ku czci gen. Ignacego Prądzyńskiego, wystawiony w 1990 r., wykorzystujący medaliony projektu Stanisławy Wątróbskiej – Friendt.
- Stara Poczta wraz z parkiem wg typowego projektu H. Marconiego z 1829 r. Była tu stacja przeprzęgowa na szesnaście koni, ekspedycja i pokoiki hotelowe dla specjalnych gości. Zatrzymywali się tu m.in. car Mikołaj I oraz Wielki Książę Konstanty. Obecnie Szkoła Muzyczna I stopnia. Widoczny w parku głaz upamiętnia budowniczych Kanału Augustowskiego. Osadzony został w 1973 r., w 150. rocznicę rozpoczęcia jego realizacji.
- Muzeum Ziemi Augustowskiej – Dział Etnograficzny przy ul. Hożej 7 przybliża zwiedzającym narzędzia i produkty rękodzieła (tkactwa, garncarstwa, plecionkarstwa), jak również sprzęty używane w domostwach, w rolnictwie i rybołówstwie.
- “Dom Turka” przy ul. 3 Maja 16, kamienica z ok. 1900 roku według projektu ówczesnego architekta powiatowego Włodzimierza Ślósarskiego. W okresie międzywojennym Bośniak Kiamil Takosz prowadził tu cukiernię. Siedziba NKWD w latach 1940-41 i 1944-1945, potem Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, 1956-1980 Milicji Obywatelskiej, Straży Granicznej. Na ścianie tablica upamiętniająca ofiary tych instytucji.
- Bazylika Mniejsza Najświętszego Serca Jezusowego zbudowana z cegły w stylu neoromańskim w latach 1906 – 1911. Budowniczym kościoła był ks. Wincenty Nowicki (proboszcz w latach 1899-1924), a projektantem Adam Piotrowski. W trójnawowym kościele znajduje się pięć ołtarzy, wszystkie wykonane w dębie. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zasłaniany obrazem Serca Jezusowego. Ołtarze zostały wykonane w latach dwudziestych. Zniszczony w czasie II wojny światowej kościół odbudował ks. Wojciech Chojnowski, proboszcz parafii w latach 1945-1947. Obok ołtarza św. Antoniego stanął ołtarzyk Miłosierdzia Bożego z relikwiami św. Faustyny Kowalskiej. W 2001 roku świątyni został nadany tytuł Bazyliki Mniejszej.
- Sanktuarium Maryjne w Studzienicznej (ok. 7 km od centrum Augustowa) – drewniany kościół pod wezwaniem Matki Bożej Szkaplerznej z 1847 r. i wcześniejszą jeszcze dzwonnicą. Wieżę ozdabia piękny krzyż kowalskiej roboty. Wnętrze świątyni zostało urządzone przez ludowych artystów, wykorzystujących drewno i jelenie rogi. Na wyspie połączonej z lądem sztucznie usypaną groblą, wzdłuż drogi krzyżowej mieści się główne sanktuarium na wyspie. Jest to neorenesansowa kapliczka Najświętszej Marii Panny, mieszcząca obraz Matki Bożej Studzieniczańskiej (XVIII-wieczna kopia obrazu jasnogórskiego). Obok pod gontowym daszkiem znajduje się studzienka z cudowną wodą. Nad brzegiem jeziora stoi pomnik Ojca Świętego Jana Pawła II upamiętniającego jego wizytę w tym miejscu w czerwcu 1999 roku.
Gmina Miasto Augustów